FİNANS'IN MERKEZİ

IPA-Katılım Öncesi Mali Yardım

Avrupa Komisyonu, 2007–2013 yılları arasında aday ülkelere yapacağı mali yardımların çerçevesini belirlemek üzere yeni bir düzenlemeye gitmiş ve daha önceden farklı programlar altında yürütülen mali yardımlar tek bir program altına düzenlenmiştir. Katılım Öncesi Mali Araç (IPA) olarak adlandırılan bu yeni düzenleme ile AB, aday ülkeleri tam üyeliğe hazırlamayı amaçlamaktadır.

2003 yılı içinde Türkiye’ye 300 milyon Avro olan mali yardım, 2005 yılında 500 milyona çıkmış olup, IPA’dan 2007–2013 yılları arasında tüm aday ülkelere ayrılması beklenen miktar 10 milyar Avro dolayındadır. 2007 – 2010 dönemi için Türkiye’nin bileşenler itibari ile kullanabileceği kaynak aşağıdaki tabloda gösterilmektedir.

Bu kaynağın etkin kullanılması amacıyla yeni bir düzenlemeye ihtiyaç duyulmuştur.

Mevcut durum itibariyle, AB’nin Türkiye’ye yaptığı mali yardımlar çerçevesinde yürütülen projelerin programlanması konusunda ABGS ve DPT; ihale edilmesi, sözleşmeye bağlanması ve yürütülmesi  konusunda ise tek yetkili kurum Hazine’ ye bağlı bir birim olarak faaliyet gösteren Merkezi Finans ve İhale Birimidir. Yeni dönemde programlamaya ilişkin sorumluluklar program otoritesi olarak atanan Bakanlıklara devredilmiştir. Bölgesel Rekabet Edebilirlik alanında Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Çevre alanında Çevre ve Orman Bakanlığı, Ulaştırma alanında Ulaştırma Bakanlığı ve İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi alanında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı sorumlu bakanlıklar olarak belirlenmiştir. Uygulamaya ilişkin olarak kurulması gereken birimler içinse bir geçiş dönemi öngörülmektedir. Bu süreçte MFİB bu görevi yürütmeye devam edecektir, ilgili bakanlıklar da yeterli kapasite oluşturulduktan sonra kurulacak olan birimlere bir yetki devri söz konusu olacaktır. Hem programlama hem uygulamaya ilişkin kurulacak olan birimlerin akretide edilmesi gerekmektedir.

IPA’nın toplamda beş bileşeni bulunmaktadır.

1-     Kurumsal Kapasitenin Geliştirilmesi

2-     Bölgesel ve Sınır Ötesi İşbirliği

3-     Bölgesel Kalkınma

4-     İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi

5-     Kırsal Kalkınma

Kurumsal Kapasitenin Geliştirilmesi: AB müktesebatının benimsenmesi, politik ve ekonomik kriterlerin yerine getirilebilmesi amacıyla kurumların kapasitelerinin artırılması, ilgili birimler arasında koordinasyon ve işbirliğinin geliştirilmesi amaçlanmaktadır.

Bölgesel ve Sınır Ötesi İşbirliği: Bu bileşen altında, Avrupa’nın iç sınırları arasındaki işbirliği kastedilmekte olup AB ülkelerinin 3. ülkelerle olan sınır ilişkileri kapsam dışındadır. Çeşitli projeler aracılığı ile AB’nin sınırdaş ülkeleri arasında işbirliğinin geliştirilmesi, sınır bölgelerinde istikrarlı ve sürdürülebilir ekonomik ve sosyal kalkınmanın sağlanması, çevre, halk sağlığı ve organize suç örgütlerine karşı mücadele konusunda işbirliği yapılması, etkin ve güvenli sınırlar oluşturulması hedeflenmektedir.

Bölgesel Kalkınma: Aday ülkelerin, bölgeleri arasındaki gelişmişlik farklılıklarını gidermeleri, özellikle ulaştırma ve çevre alanında projeler geliştirmeleri amaçlanmaktadır.

İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi: Söz konusu bileşenin amacı, aday ülkeleri Avrupa İstihdam Stratejisi ve Lizbon Stratejisi çerçevelerinde Avrupa Sosyal Fonuna hazırlamak, bu amaçla uygun yapıları ve sistemleri kurmaktır. Bunlar yapılırken Topluluğun istihdam, kadın – erkek eşitliği, sosyal içerme ve eğitim alanındaki ilkelerinin gözetilmesi öngörülmektedir.

Kırsal Kalkınma: Bu bileşen altında, tarımsal işletmelere destek verilmesi, tarımsal mamullerin işlenmesi ve pazarlanması, ekonomik faaliyetlerin çeşitlendirilmesi ve üretici birliklerine teknik destek verilmesi amaçlanmaktadır.

www.calisma.gov.tr